TBMM Genel Kurulu’nda Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun kabul edildi. Muhalefetin eleştirileri ve tartışmaları arasında kabul edilen kanunla, Akkuyu Nükleer Santral ile bundan sonra yapılacak nükleer santrallere yönelik de önemli hükümler getirildi.
Cumhurbaşkanı’nın onaylaması halinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi beklenen kanun ile gelen düzenlemelerden bazıları şöyle:
Kıyı ve zeytincilik kanunları nükleer santrallere uygulanmayacak
* Askeri yasak ve güvenlik bölgelerinde, ülke güvenliğiyle ilgili TSK’ya tahsisli, fiilen kullanımda olan araziler, harekat ve savunma amaçlı yerlerdeki tesisler (konut ve sosyal tesisler hariç) özel güvenlik bölgelerindeki tesisler, rafineri, petrokimya tesisleri ile nükleer santral projeleri kapsamında yapılması öngörülen tesis ve faaliyetler hakkında, Kıyı Kanunu’nun kıyılar, sahil şeritleri, doldurma ve kurutma yoluyla kazanılan arazilere ilişkin yapı ve yapılaşmaya dahil sınırlayıcı hükümleri uygulanmayacak.
* Nükleer santral projeleri kapsamında yapılması öngörülen tesis ve faaliyetler hakkında, Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun’un sınırlayıcı hükümleri uygulanmayacak.
Nükleer santral sahalarındaki yapılar istisna olacak
* Nükleer santral sahalarında inşa edilecek yapılarda, Yapı Denetimi Hakkında Kanun hükümleri ile İmar Kanunu’nun fenni mesuliyete ilişkin hükümleri uygulanmayacak. Ancak bu yapıların yapı denetimi, Türkiye Atom Enerjisi Kurumunca yetkilendirilen tüzel kişiliğe sahip yapı denetimi kuruluşları tarafından, denetim kuruluşu ile nükleer santralin lisans sahibi arasındaki hizmet sözleşmesi hükümlerine göre yapılacak. Yapı denetiminin bu kuruluşlar tarafından yapılması, nükleer santral lisans sahibinin münhasır ve kusursuz sorumluluğunu kısmen veya tamamen ortadan kaldırmayacak.
Kayıp kaçak bedeli tüketiciye
* Kanun ile ayrıca tüketici, kayıp- kaçak bedelini ödemeye devam edecek. Elektrik dağıtım ve görevli tedarik şirketlerinin kayıp kaçak, sayaç okuma, perakende satış hizmet, iletim sistemi kullanım ve dağıtım bedelini tüketiciden alması yasal altyapıya kavuşuyor. EPDK tarafından, belirlenen hedef oranlarını geçmemek kaydıyla kayıplara ilişkin maliyetler dağıtım tarifelerinde yer alacak ve tüketicilere yansıtılacak.
Muhalefete göre Anayasa’ya aykırı
Muhalefet ise getirilen düzenlemelere karşı çıktı. TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Üyesi CHP Denizli Milletvekili Kazım Arslan yaptığı açıklamada, kanunun Anayasa’nın hukuk devleti, çevre hakkı, mülkiyet hakkı, sosyal devlet, kuvvetler ayrılığı, doğal kaynakların aranması ve işletilmesi kurallarına aykırı olduğunu belirtti.
Nükleer için kıyı ve sahiller açılıyor
Yenilenebilir enerji öne çıkarılması gerekirken nükleer enerji için bütün kuralların çiğnendiğini kaydeden CHP’li Arslan, “Yasa, Akkuyu başta olmak üzere, nükleer tesisi kurmak için kıyı ve sahillere, zeytinlik sahalara, askeri arazilere girilmesinin önünü açacaktır” dedi. Arslan, AK Parti’nin bu yasayla nükleer enerji için çevre talanına imza attığını, kıyı ve imar, çevre mevzuatına istisna getirdiğini kaydetti.
Kayıp kaçağa dava açmanın önüne geçiliyor
CHP’li Kazım Arslan, elektrik faturalarına ilişkin yargı kararlarının kanunla hiçe sayılarak, yargının ekarte edildiğini de ifade ederek, şunları kaydetti:
“AKP, mahkeme kararının önünü tıkamak için yasa çıkarma telaşına girmiştir, kayıp-kaçaklar geri ödenmeyecektir. Elektrik Piyasası Yasası ile AKP, kayıp-kaçağın kendisine değil, sadece tarifenin yüksekliğine dava açılabilir diyerek yargı yolunu kısıtlamaktadır. Yasa, kayıp-kaçağa dava açmanın önüne geçecektir, 33 milyar TL’lik kayıp-kaçak vatandaşa geri ödenmeyecektir. Yasa ile 36 milyon abonenin elektrik faturalarındaki yükleri katlamanın yolu aranmaktadır. Bu yasayla, dağıtım şirketlerinin yatırım harcamaları, tüm kayıp-kaçak bedellerini faturalarımıza yasa zoruyla yansıtılacaktır. Bu yasa, kayıp-kaçak bedelinin iadesi için açılan davalarda da sonuç alma yolunu yasayla kapatmaktadır.”